Bursa'da hayvancılık ne durumda? Ot yoksa ucuz et yok

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şube Lideri Dr. Fevzi Çakmak, Bursa'da mera alanlarının talan edildiğini, mera ıslah çalışmalarının istenen süratte yapılmadığını belirterek, yem maliyetlerini düşürmenin yolunun meraların korunmasından geçtiğini söyledi.

GÜLİN ÖZDEMİR / BURSADA BUGÜN (BURSA İGFA)- Bursa'da son yıllarda hayvancılık verilen takviyelerle çok yaygınlaştı. Bilhassa büyükbaş hayvancılık faaliyetleri ortasında Bursa, başı çeken vilayetlerden biri.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şube Lideri Dr. Fevzi Çakmak, kentte ve Türkiye genelinde hayvancılık faaliyetleriyle ilgili açıklamalarda bulundu. Lider Çakmak, "Gerek et, gerek süt, gerekse yumurta üretiminin en büyük girdi kalemi olan yem fiyatlarındaki olağandışı artışlar karşısında üretici hükümetin ithalat baskısıyla, maliyetinin altında oluşan fiyatlarla eserlerini satmak durumunda kalarak ziyan etmişler ve bu nedenle üretimden çekilmeye başlamışlardır. Bursa vilayetimizde 2020 yılı datalarına nazaran 84.000 baş civarında süt ineğinden yıllık 300.000 ton süt elde edilmekte, 242.000 koyundan ise 16.000 ton civarında koyun sütü elde edilmektedir.

Yeniden Bursa vilayetimizde 2020 yılında 14.000 ton kırmızı et, 66.000 ton da beyaz et olmak üzere toplam 80.000 ton et üretimi gerçekleşmiştir. Bursamızda değerli ölçüde de yaklaşık yıllık 1.500.000.000 adet yumurta üretimi yapılmaktadır. Üreticilerin en büyük girdi kalemi olan yemin maliyetini düşürmenin yolu devletin yeme önemli dayanak vermesi yanında, Bursa'mızın meralarının korunması ve ıslah edilerek çiftçimizin hizmetine sunulmasından geçiyor. Bu formda ücretsiz doğal yem bulacak olan çiftçinin de maliyeti aşağı çekilmiş olacaktır. Ne yazık ki tüm Türkiye'de olduğu üzere çeşitli biçimlerde mera alanlarımız talan edilmeye devam edildiği üzere mera ıslah ve kullanım çalışmaları da istenen süratte yapılamamaktadır" diye konuştu.

"ET FİYATLARININ YÜKSELMESİNİN EN BÜYÜK ETKENİ..."

Lider Çakmak, Türkiye genelinde de hayvancılık ile ilgili bilgiler verdi. Lider Çakmak, "2001 yılında 44 buçuk milyon büyük ve küçükbaş hayvancılık yapılıyordu. Bugüne baktığımızda bu sayı 75 milyona çıkmış. Yaklaşık yüzde 60 civarında artış olmuş. Bunun karşılığında da nüfusumuz birebir yıllarda 55 milyondan 85 milyona çıkmış. Yeniden yüzde 60 civarında artış olmuş lakin şu var; et tüketimimiz tekrar 2001 yılında kişi başına 17 kilogram civarındayken, bugüne geldiğimizde 39 kilograma çıkmış. Yani insanlarımızın et tüketiminde de ziyadesiyle artış olmuş. Bizim et üretimimiz bu paralelde artmadığı için et açığımız doğmuş. Et açığımızın bu kadar yükselmesinden kaynaklı da bizim et fiyatlarından olağandışı yükselişler ve dışarıdan alımlar gerçekleştirilmek zorunda kalınmış.

Buradaki et fiyatlarının yükselmesinin en büyük etkeni de yem. Memleketler arası piyasalardaki yükselmesinden ve içerideki döviz kurlarının da artmasına bağlı olarak yem fiyatlarındaki girdi fiyatları da çok yükseldi. Bugün samanın kilosu bile 1 liranın üzerine çıktı. Yoncanın kilosu 2 liralara dayandı. Bundan kaynaklı olarak da bilhassa çiftçilerin maliyetlerinin yüksekliği ve bilhassa et üretiminde maliyetlerin yüksekliğinden kaynaklı tıpkı paralelde et fiyatlarının gelir getirici düzeyde satamamasından kaynaklı olarak çiftçiler, gitgide azalan bir üretime gitmişler" biçiminde konuştu.

"SÜT ÜRETİMİNDEN ÇEKİLMELER BAŞLADI"

Süt üretiminde sorunların yaşandığını lisana getiren Lider Çakmak, "Süt üretimi yapan işletmeler birebir vakitte et üretimine de takviye olur. Süt üreten inekler doğum yapar, doğum yaptıktan sonra dişiler süt inekçiliği için üretime devam eder. Erkekler ise bölüme, besi için ayrılır. Siz süt inekçiliğini desteklerseniz birebir vakitte besi hayvancılığına da dayanak vermiş olursunuz" dedi.

"ÇİFTÇİ SIKINTI DURUMDA KALIYOR"

"Süt fiyatlarının 4.7 liraya çıkmasıyla endüstrici tarafından et ve süt eserlerine yüzde 100 artırımlar yapıldı" diyen Lider Çakmak kelamlarına şöyle devam etti; "Bugün çiğ süt bile pastörize edilmiş haliyle 12-15 lira civarında satılıyor. Bu türlü giderse çiftçi bazında süt fiyatlarını en az 6 liraya çıkartması lazım ki çiftçi kazanabilsin. Çiğ süt depolanabilen bir eser olmadığı için çiftçi elinden çıkarmak zorundadır. Her ne kadarsüt fiyatı 4.7 liraya çıkartılmış olsa bile süt sanayicileri bu fiyattan almıyor esasen. Çeşitli mazeretler ile süt fiyatını kendileri yeniden belirliyor. Kendileri bir grup zorlamalar yaparak 'bana süt verecekseniz yemi de benden alacaksınız' diyerek dayatma içinde getiriyorlar.

Çiftçinin sütünü alarak kazandıkları üzere birebir vakitte kendi ürettikleri yemi satarak kazanıyorlar. Süt işleyen firmaların kimileri çiftçiyi bu türlü bir sarmalın içine sokuyorlar. O yüzden de bu anlamada çiftçi güç durumda kalıyor. Tahminen daha uygun koşullarda öbür yem fabrikalarından yem tedarik edecekken sütü alacak firmaya süt veremem tasasıyla yemi oradan almak durumunda kalıyor. Yumurtada da birebir şey kelam konusu, yumurtada fiyatların artmasının sebebi yem maliyetleri. Bugün yumurta yemleri de 5 liranın üzerine çıkmış durumda. Bir yumurtanın fiyatı 1,5 liraya dayandı.Böyle giderse 2 liralara kadar çıkabilecek. Büsbütün bizim girdi fiyatlarını düşürmekle ilgili sorunlarımız var. Yani bizim devlet olarak çiftçiye yönelik desteklemelerin içerisine girilmesi gerekiyor. Bu türlü giderse, yem fiyatları da tıpkı ivmeyle devam ederse, şu anda yediğimizin en az 1,5-2 katı fiyatla ziraî eserleri almak durumunda kalacağız."