Yorum: Putin savaş ilan etti

Her şey süratlice gelişiyor. Rus birlikleri Avrupa'nın yüzölçümü prestijiyle en büyük ikinci ülkesinin bir kısmını işgal ediyor. Son sekiz yılda olduğu üzere el altından gizlice değil bu sefer resmi üniformalarla. Vladimir Putin, Birleşmiş Milletler üyesi bağımsız bir Avrupa devletinin topraklarına işgal için resmi birlikler gönderiyor.

Evvelkiler üzere bu da devletler hukukunun açık bir ihlali. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı konferansında 1994'te imzalanan Budapeşte Memorandumunun da bir ihlali. Memorandum çerçevesinde Ukrayna istekli olarak nükleer silahlarından vazgeçmiş, başka imzacı ülkeler Rusya, İngiltere ve ABD de buna karşılık Ukrayna'nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne hürmet taahhüdünde bulunmuştu.

Rusya'nın (Kırım'dan sonra) bir sefer daha Ukrayna topraklarına girmesi, bilhassa Almanya'da yaygın bir formda Putin'in kastının bu olmadığını düşünenler için uyandırma alarmı olmalı. Fakat Putin'in niyeti tam da bu! Eski Demokratik Almanya Cumhuriyetinde yaşamış yurttaş hakları savunucuları da bunu motamot bu türlü görüyor. Putin'inki bir savaş ilanıdır.

Frank Hofmann

Sıradan bir komşu değil

Vladimir Putin Pazartesi günü rahat tutumuyla halkına ve Avrupa'ya aslında son derece önemli bir açıklama yaptı. "Ukrayna sıradan bir komşu ülke değildir. Tarihimiz, kültürümüz ve manevî sürekliliğimizin ayrılmaz bir parçasıdır" dedi.

Manevî süreklilik? Mevzuyu bilmeyenler için: Bugünkü Rusya, Ukrayna ve Belarus devletlerinin atası sayılan, Ortaçağ'da bölgede büyük bir imparatorluk olan Kiev Knezliği ve Kiev'deki tarihi Ortodoks mağara manastırı, bugünkü Rus milliyetçiliğinin de temellerini oluşturuyor.

Putin, televizyondaki açıklamasında maskesini de büsbütün çıkarmış oldu. Bir vakitler Alman Federal Meclisinde yaptığı konuşmada milletvekillerini heyecanlandıran, yeni ve çağdaş bir Rusya umutlarını yeşerten adamdan geriye hiçbir şey kalmadı. Televizyon konuşmasını yaptığı akşam Kremlin'de, eski Sovyet istihbarat teşkilatı KGB'nin çocuğu Putin oturuyordu. Tahminen de daima öyleydi ve hiç değişmemişti.

Yakında 70 yaşını dolduracak olan Putin, bir vakitler Almanya'nın Dresden kentinde misyonlu bir casustu. Koyu kahve renkli çalışma masasında ellerini havaya kaldırıp tırnak işareti yaparak "vefalı yeni nesil", "Ukrayna'da Lenin'in anıtlarını yıktı. Buna da dekomünizasyon diyorlar" sözlerini kullandı.

Putin, Donetsk ve Luhansk'ın bağımsızlığını tanıyan kararnamelere imza attı.

Lakin şunu da bilmek gerek. Ukrayna'da hem milliyetçiler hem de yurttaş hakları savunucuları ve sanatkarlar 2014'teki Avrupa yanlısı Meydan İhtilali sonrasında Avrupa rotasını izlemek istediklerini "dekomünizasyon" kavramı altında ilan ettiler.

Kiev ve Ukrayna'nın öteki kentlerinde yapılan, aslında Demokratik Almanya Cumhuriyetinde Berlin Duvarı'nın yıkılmasının akabinde daha evvel yapılanlardan farklı değil. Lenin anıtları yıkıldı, akabinde bu olaylara eleştirel bakan tartışmalar yürütüldü. Yani açık bir topluma giden bir süreç yaşandı.

Bu durum, Boris Yeltsin periyodu Rusyası'ndan, petrol ve doğal gaza dayanan, KGB oligarşisinin oluşturduğu bir ekonomik yapı yaratan eski casus Putin'in güzeline gitmiyor.

Putin'in işlediği kabahatlere dur demek

Ukrayna, 2004'teki Turuncu İhtilal ile, gerilemelerin damgasını vurduğu bir yola girdi. 2013'te Kiev'deki Meydan protestoları, Kremlin yanlısı Yanukoviç hükümetinin AB ile iştirak muahedesini reddetmesine reaksiyon olarak doğdu. Bu, Ukraynalıların Sovyetler periyodu sonrasında kapı dışarı ettiği ikinci önderdi. Bunu bir defa daha yapabileceklerini artık biliyorlar.

Burada Avrupa'ya da bir fırsat doğuyor. Putin'in işlediği cürümlere dur demek ya da hala önlenebilecek durumdaki büyük bir savaşın sorumluluğunu paylaşmak. Fakat Putin'in firakçıların denetimindeki Donetsk ve Luhansk'ı işgaliyle Ukrayna'nın bir modülünü daha koparmasıyla sonuçlanacak bir tahlil, tahlil değildir.

AB'nin bir kesimi ve demokratik bir ülke olan Almanya'ya değerli bir sorumluluk düşüyor. Zira Hitler'in buyruğuyla evvel Polonya, akabinde Ukrayna ve Belarus'a saldıranlar, o periyot Alman askerleriydi.

Frank Hofmann

© Deutsche Welle Türkçe