Gantz: Kendimizi iki devletli tahlil içerisinde bulacağız

İsrail Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Benny Gantz, İsrail-Filistin uyuşmazlığı çerçevesinde kendilerini gelecekte "iki oluşumlu bir tahlil içerisinde bulacaklarına" inandığını söyledi.

Münih Güvenlik Konferansı çerçevesinde düzenlenen "Adım Adım Barış" başlıklı oturumda konuşan Gantz, muhtemel bir tahlilin fakat İsrail'in güvenlik gereksinimlerinin karşılandığı bir düzlemde ve her iki toplumun da birbirlerinin egemenliğine karşılıklı hürmet çerçevesinde gerçekleşebileceğini vurguladı.

Kelam konusu oturuma Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Lideri Danışmanı Enver Muhammed Gargaş ve Bahreyn Siyasi Hususlar Bakanı Abdullah Bin Ahmed El Halife de katıldı.

İsrail-Filistin uyuşmazlığı konusunda değerlendirmelerde bulunan El Halife, "Bahreyn her vakit Filistin'in tarafında yer alacaktır. İsrail’le iş birliğini güçlendirmemiz bu durumu ihlal etmemektedir. Biz iki devletli tahlilin yanındayız" diye konuştu. El Halife, sorunun lakin diyalogla çözüleceğine inandıklarını kaydetti.

Gargaş ise, Abraham Mutabakatı'nın İsrailliler ile Filistinliler ortasında barışa da katkıda bulunduğunu belirtti. Mutabakatın "her şeyi çözecek sihirli bir asa olmadığını" vurgulayan Gargaş, buna karşın dokümanın, "güzel şeylerin olmasını sağlayacak değerli bir stratejik değişim" niteliği taşıdığını söz etti.

"Duvarları yıkmamız gerekiyor"

Gantz, 2020 yılında imzalanan Abraham Mutabakatı'nın bölgede barış ve istikrara katkıda bulunduğunun altını çizdi. BAE ve Bahreynli başkanları de öven Bakan, "Barışa bahadır önderler tarafından ulaşılıyor. Bölgede İsrail ile ilgiler geliştirmek isteyen yeni yürekli başkanlara elimizi uzatıyoruz. Ve eminim ki, yeni paydaşlıklar kısa müddette kurulacaktır" telaffuzunda bulunarak, "Aramızdaki duvarları yıkmamız gerekiyor" dedi.

Gantz, Abraham Mutabakatı'nın imzalanmasında temel rolü oynayan Donald Trump liderliğindeki eski ABD idaresi ve eski İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'ya teşekkür etti.

BAE: Ruhsal bariyerleri yıktık

2020 yılında İsrail, BAE ve Bahreyn ile diplomatik alakaları yine başlatmak emeliyle, eski Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Lideri Trump arabuluculuğunda, Abraham Mutabakatı’nı imzalamıştı.

Pazar günkü oturuma BAE'yi temsilen dijital olarak katılan Gargaş, Abraham Mutabakatı ile "psikolojik bariyerleri yıktıklarını" lisana getirdi. Gargaş, "Bölgemizin bir müsamaha gündemine muhtaçlığı var" diye konuştu.

İktisat ve yatırımların barışa ulaşmak için bir araç fonksiyonu görebileceğini söyleyen Gargaş, Avrupa Birliği'nin (AB) fikir babaları sayılan Jean Monnet ve Robert Schuman'a atıfta bulundu. Gargaş, Monnet ve Schuman‘ın ekonomik iş birliği ile Avrupa'nın yapısını değiştirdiklerini söyleyerek, Mutabakat'ın imzalanmasından bu yana İsrail'le ikili ticaretlerinin geliştiğini vurguladı.

Arşiv - Abraham Mutabakatı 15 Eylül 2020'de, İsrail Başbakanı Netanyahu, BAE Dışişleri Bakanı Al Nahyan ve Bahreyn Dışişleri Bakanı Al Zayani'nin iştirakiyle imzalanmıştı

"Mossad Bahreyn'de"

İsrail ile Bahreyn ortasındaki güvenlik ve istihbarat iş birliğinin varlığına dikkat çeken El Halife ise, "Mossad Bahreyn'de" sözünü kullandı. İsrail ile 10 yıllık bir barış stratejisi üzerinde çalıştıklarını kaydeden El Halife, "Abraham Mutabakatı, değişim arayışı içinde olanları cesaretlendirecektir" diye konuştu.

"Radikal kanat" ve "barış kanadı" ayrımı

Gantz, Ortadoğu'da siyasi açıdan iki farklı "kanadın" kelam konusu olduğunu söyledi. Gantz, İran, Irak, Suriye ve Lübnan'dan oluşan çizgiyi "radikal kanat", BAE, Suudi Arabistan, Bahreyn ve İsrail'den oluşan ülkeler kümesini ise "barış kanadı" olarak nitelendirdi. Gantz, "barış kanadına" bölgedeki öbür ülkelerin de katılmasını umduklarını söyledi.

İran’ın sırf İsrail'i değil, birebir vakitte BAE ve Suudi Arabistan'ı da tehdit ettiğini savunan Gantz, İran'ın nükleer maksatlarına de değinerek, bu ülkenin bir "nükleer eşik devleti" pozisyonuna gelmemesi için her şeyin yapılması gerektiğini söyledi. "Nükleer eşik devleti" kavramı, nükleer silah üretecek teknoloji ve potansiyele sahip olan lakin bunu şimdi gerçekleştirmemiş ülke manasına geliyor.

İran'ın saldırganlığının giderek arttığının altını çizen Gantz, "İran ile imzalanacak bir nükleer mutabakat yolun sonu olmayacaktır" diye konuştu.

Almanya'dan beklentiler

Eski Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) Partisin önderi ve başbakan adayı Armin Laschet de, oturuma izleyici olarak katıldı. Laschet, Gantz'a bir soru yönelterek Almanya'dan beklentilerinin ne olduğunu sordu.

Gantz, Laschet'e cevaben, Almanya’nın değerli bir başkan ve Abraham Mutabakatı'na takviye veren birinci ülkelerden biri olduğunun altını çizerek, "Umuyor ve inanıyorum ki, Almanya bu stratejik anlayışı sürdürecektir" diye konuştu.

Nazi Almanyasına atıfta bulunan Gantz, geçmişte Yahudi Soykırımı üzere "bir dehşetten sorumlu bir ülkeyken barış destekçisi bir ülke haline gelen Almanya" üzere bir ülkenin takviyesinin değerli olduğuna dikkat çekti.

"Savaşta kazanan da kaybeder"

Oturumda Rusya-Ukrayna hududunda yaşanan krize de değinen Gantz, "Kan dökülmesini engellemek için herkesin elinden geleni yapması gerektiğini" kaydetti. Gantz, "Savaşta kazanan da kaybeder. Barışta hepimiz kazananlarız" bildirisini verdi.

Burak Ünveren

© Deutsche Welle Türkçe